- Inicio
- |
Accesibilidade
- | Mapa web
- |
Galego
- |
Castellano
Premios Cervantes Saavedra
Miguel de Cervantes Saavedra. Algúns datos genealógicos.
(por Luís López Pombo)
Para falar un pouco e de forma resumida de D.Miguel de Cervantes Saavedra, o mellor será comezar facendo unha pequena reseña da orixe e liñaxe dos Saavedra, de cuxa familia xa temos constancia no ano 1300, nada menos que 247 anos antes de nacer o famoso Manco de Lepanto.
D. Diego de Saavedra, que se foi co duque de Arjona á guerra contra os mouros, onde o mesmo que moitos outros nobres galegos atopou a morte, dándose sepultura ao seu cadáver dentro da igrexa de San Francisco de Córdoba.
Este señor contraera matrimonio con Inés Fernández de Aguiar, señora da Casa de Aguiar, na parroquia de Taboy (Otero de Rei) de quen foi lexítimo fillo D. Gonzalo de Saavedra e Aguiar, que matrimonió con Aldara Díaz de Neira, sucedéndolles á fronte do Palacio dos Saavedra o seu fillo D. Fernando Rodríguez de Aguiar; do mesmo de momento descoñezo o nome da súa esposa, pero temos documentadas referencias que foi pai de Dª Urraca Méndez de Saavedra, que casou con D. Pedro Gómez de Cancelada Lama, fillo de D. Gonzalo Méndez de Navia e de Dª Clara Vázquez; era señor da casa de Balgos. Desta rama da antiga liñaxe de Saavedra, varios membros fixaron as súas residencias en Andalucía, onde ocuparon cargos, principalmente relacionados coa xustiza.
Ao anterior, sucedeu o seu fillo D. Alonso López de Balgos e Lama Cancelada, marido de Dª Constancia García de Quiroga, filla de Juan de Losada e Dª Violante de Balboa e Carreño. Estes foron pais de D. Pedro de Saavedra e Quiroga, esposo de Dª Constanza de Valcarce e Armesto, á que sucedeu no Palacio de Saavedra o seu fillo D. Diego de Quiroga Saavedra, que matrimonió con Dª Catalina García de Villamane, sucedéndolles o seu fillo D. Pedro de Saavedra e Quiroga, marido que foi de Dª Catalina Quindós, lexítima filla de D. Rodrigo Álvarez de Quindós e Dª María Fernández de Oria. Dita señora tivo unha longa vida durante a que ata lle tocou ser titora das súas bisnietos, fillos da súa neta maior, dona Ana de Mendoza e Gayoso, ao ingresar esta en o mosteiro das Donas tras quedar viúva de don Diego Basanta Osorio. Testó o 12 de febreiro de 1684, ante o escribano de Cervantes D. Juan Valcárcel, veciño deste palacio.
A D. Pedro Saavedra Quiroga e Dª Catalina de Quindós, sucedeu no vínculo e mayorazgo o seu fillo D. Diego de Quiroga e Saavedra. Fixo presentación do curato de Vilarello o 23 de novembro de 1687, segundo di verdadeiro patrón insolidum por fundación e vinculo do seu avó D. Diego de Quiroga Saavedra. Contraeu matrimonio con Dª Antonia de Miranda e Osorio, filla de D. Diego de Basanta Saavedra e Dª María de Lanzós e Miranda. Devandito matrimonio entre outros tivo por lexítimo fillo a D. Diego Antonio de Saavedra e Quiroga, marido que foi de Dª Beatriz Quiroga e Pimentel, filla de D. Nuño de Armesto e Quiroga e de Dª Mariana de Valcárcel. Continuou á fronte do palacio e as súas amplas posesións o seu fillo tamén chamado Diego Bernardo Saavedra e Quiroga, que igual que o anterior fixo presentación para o curato de Vilarello o 20 de xuño de 1752. Este señor foi marido de Dª Antonia Bustamante Portocarreño, filla de D. Diego de Bustamante Melgar. Continúa a sucesión mediante o seu fillo D. Diego Saavedra Bustamante, señor de Vilarello e a súa xurisdición e do castelo de Ferreiras, aguacil maior de millóns da cidade de Mondoñedo e a súa provincia, tenente coronel do exercito, patrón único et insolidum do curato e parroquia de Vilarello, quen fixo presentación o 4 de xullo de 1807. Devandito señor casou con Dª Luisa Osorio e Flores, de quen, entre outros foi fillo D. Joaquín Saavedra e Osorio, que tamén exerceu o seu dereito de presentación o 24 de marzo de 1867; marido de Dª Joaquina Bálgoma e Quiroga; pais de D. Joaquín Saavedra Bálgoma, que casou con Dª Carlota Magdalena Peirolón. Foron pais de D. Joaquín Saavedra Magdalena, que casou con Dª María Luisa Vélez Selectos, e tiveron pola filla Dª Carlota Saavedra Vélez, esposa de D. César Luaces Alonso Magadán, e á súa vez pais de D. Joaquín Luaces Saavedra, un dos últimos dos que teño o seu genealogía.
Ao meu xuízo hai razóns moi fundadas para crer que Miguel de Cervantes Saavedra, ten unha orixe vincular co Palacio dos Saavedra, por varios motivos Miguel era o sexto fillo do matrimonio habido entre Rodrigo de Cervantes Saavedra e Leonor de Cortiñas, e neto por liña paterna do Licenciado D. Juan de Cervantes Saavedra e Leonor de Torreblanca, bisnieto do Bacharel D. Rodrigo de Cervantes Saavedra e a súa esposa Dª Catalina de Cabrera. Segundo o académico D. Anxo Salcedo Ruiz, na súa obra "A literatura Española. Resumo de Historia Critica". Está plenamente documentado que dito matrimonio tivo o seu domicilio en Córdoba, pero ningún dos dous naceran alí; estamos falando ao redor de 1450/1465, -de onde procedía este matrimonio?-, sinceramente penso que por razón de cargos fora o marido mandado pola Coroa a devandita cidade, pero en boa medida teño fundadas expectativas de que nacera aquí, en Vilarello. Vexamos o famoso parágrafo do capitulo 39 do Quixote onde di: "nun lugar das montañas de León tivo principio a miña liñaxe, con quen foi mais agradecida e liberal a natureza daqueles pobos aínda alcanzaba o meu pai fama de rico, e verdadeiramente fóseo se así se dese maña a conservar a súa facenda como lla daba en gastala...".
Miguel de Cervantes Saavedra, naceu en Alcalá de Henares. Foi bautizado na parroquia de Santa María o 9 de Outubro de 1547. Era o sexto dos sete fillos do matrimonio de Rodrigo de Cervantes Saavedra e Leonor de Cortiñas, filla dun matrimonio de campesiños, do lugar de Arganda, Madrid. Así consta na partida sacramental que é o documento máis prezado que conserva a cidade Complutense. Devandita acta segundo aparece fotografada e transcripta di: "Domingo, nove días do mes de Outubro, ano do Señor de mil e cincocentos e corenta e sete anos, foi baptizado Miguel, fillo de Rodrigo Cervantes e a súa muller dona Leonor, foron as súas compadres (padriños) Juan Pardo; baptizóle o reverendo señor Bacharel Serrano, cura da nosa Señora: testemuñas Baltasar Vázquez, sancristán, e eu que lle bapticé e asinei do meu nome.- O Bacharel Serrano".
Na solicitude de Alxer do 10 de outubro de 1580, ao pedimento de Madrid do 18 de decembro do mesmo ano, ao testemuño sobre cativos alxerinos do escribano da Redención Pedro de Rivera, de 5 de marzo de 1581 e á relación de rescatados en 1580 do trinitario Frei Juan Gil, do 7 de outubro de 1581, documentos todos no que sempre se chama Cervantes natural de Alcalá de Henares. Á súa vez a mesma fonte infórmanos que os avós paternos de Miguel de Cervantes eran o Licenciado D. Juan de Cervantes e Leonor de Torreblanca. O Licenciado naceu antes de 1490, estudou Xurisprudencia, e de 1518 a 1550 andou por diversos lugares de España ? Alcalá de Henares, Guadalaxara, Plasencia, Osuna, Cuenca, Baena, Cabra. Etc-. desempeñando cargos xudiciais. Eran bisavós de Cervantes o Bacharel D. Rodrigo de Cervantes e a súa muller dona Catalina de Cabrera,- estes asentaron domicilio en Córdoba-, pero teño fundadas sospeitas que el marido naceu no palacio dos Saavedra en Vilarello, Cervantes.
Segundo dinos o académico Anxo Ruiz Salcedo, na súa obra ?A Literatura Española. Resumo de Historia Crítica?, irmáns do ilustre literato foron Juan; Andrea, que faleceu o 9 de outubro de 1609; Magdalena, que faleceu o 28 de xaneiro de 1619 e Rodrigo, bautizado o 22 de xuño de 1550, que foi compañeiro do seu irmán maior na milicia e no cativerio, sendo rescatado tres anos antes que Miguel, e segundo parece ascendido a alférez en 1584.
En 1561 Miguel de Cervantes vivía en Madrid, en 1564 en Sevilla, quizais coa súa familia andaluza; en 1566 e 1567 residía de novo na vila e corte de Madrid. En 1569 xa estaba en Roma, segundo dedúcese do expediente de limpeza de sangue e de hidalguía solicitada polo seu pai Rodrigo de Cervantes Saavedra, que di: "...Rodrigo de Cervantes andante nesta corte, dixo que Miguel de Cervantes o meu fillo e de Leonor de Cortiñas andante na corte Romana...".
Noutra información feita en Madrid ante un alcalde da Corte e a solicitude de Rodrigo de Cervantes, pai de Miguel de Cervantes, solicita probar ser este o seu fillo, ser nobre, os servizos que contraeu en Italia, estar cativo en Alxer e que por ser pobre o pai non lle poderá rescatar. Devandito documento consta de nove folios e forma parte dun expediente de 52 que se garda no Arquivo Xeral de Indias (Sevilla).
Antes de 1570, xa debía de ser soldado, aínda que non da compañía de Diego de Urbina que se organizou en Valencia en maio de 1571 e embarcou para Italia o 9 de xuño daquel ano; participando na batalla de Lepanto que tivo lugar o día 7 de outubro de 1571. O noso novelista foi cativado polos alxerinos o 25 de setembro de 1575 na galera Sol, que apresaron con todos os seus tripulantes, asinándose o seu rescate o 19 de setembro de 1580. Embarcou rumbo a España o 24 de outubro de 1580 e desembarcou en Denia, xa entrado o mes de novembro.
Miguel de Cervantes Saavedra, igual que moitos outros escritores da súa época tivo grandes dificultades para poder sobrevivir. Por falta de recursos viuse obrigado a vender a un mercador de libros residente na corte, por 1.336 reais, os dereitos da súa obra A Galatea, cuxa publicación fora aprobada o un de febreiro de 1584.
Contraeu matrimonio con Dª Catalina de Salazar, de quen foi lexítima filla Isabel Cervantes Salazar, ou Salazar Cervantes, iso tendo en conta que por aquelas datas as mulleres levaban en primeiro lugar o apelido materno seguido do paterno. Isabel, contraeu primeiras nupcias con Luís de Molina e segundo matrimonio con Diego Sanz, quedando viúva deste último o 8 de setembro de 1608
O 17 de abril de 1609, Cervantes figura como confrade da confraría madrileña da Escravitude do Santísimo Sacramento.
O conde de Lemos D. Pedro Fernández de Castro foi presidente do Consello de Indias e Vicerrei de Nápoles, presidente do Consello de Italia. A este ilustre personaxe Cervantes dedicou as Novelas exemplares (1613), a Segunda parte do Quixote e as oito Comedias e oito entremeses novos nunca representados (1615). Finalmente, ?Persiles e Segismunda? en 1616.
A manifesta amizade entre o conde de Lemos e Cervantes, quedou demostrada en varios documentos. No seu leito de morte aínda tivo forzas para escribirlle este texto: ".... onte déronme a Extremaunción, (foi o 18 de abril de 1616), hoxe escribo esta; o tempo é breve, as ansias crecen, as esperanzas minguan, e, en todo isto, levo a vida sobre desexo que teño de vivir e quixese eu porlle coto ata bicar os pés de V.E...".
A partida do libro de defuntos da parroquia de San Sebastián, de Madrid di: "En 23 de abril de 1616 anos morreu Miguel de Cervantes Saavedra, casado con dona Catalina de Salazar, rúa de León; recibiu os Santos Sacramentos de man do licenciado Francisco López; mandóse enterrar nas monxas Trinitarias; mandou dúas misas de alma, e as demais a vontade da súa muller, que é testamentaria, e o licenciado Francisco Martínez, que vive alí.
Información sobre el documento
C/ Deputación s/n – 27664 Cervantes - Lugo (Galicia)
Teléfono: 982 364 904 | Fax: 982 364 910
E-mail: concello.cervantes.cervantes@eidolocal.es
-
RSS
- | Contacto
- | Aviso legal
